A poem to explain what makes the village and sounds of Larom (in Darwaz) so special
In this poem, Shir Ahmad Danishyar talks about what makes his home village, Larom, so special. He says how enjoyable the songs of mountain partridges are, how the ploughing of farmers gives him joy, and how tasty the rheum (plant) is. He is also impressed by the beauty of roses and tulips and the roar of the Oxus river (where the poem takes place).
This poem introduces us to a number of locally used words and terms that are not only unfamiliar to other Afghans, but even to people from Badakhshan itself. The Darwazi accent is very strong and it is not easily understood by many Dari speakers, including those of Badakhshan. There are words and vocabulary which are totally different and unique, both old and new. The Darwazi accent is an excellent reflection of a pure Persian Dari spoken language in this most remote corner of the country.
یکی از ویژهگیهای این شعر در کاربرد کلمات مختص به درواز ولایت بدخشان است. لهجه دروازی بدخشان خیلی غلیظ است که نه تنها برای بسیاری از فارسی زبان مشکل است بلکه برای تعداد زیادی از بدخشانیان هم درک آن دشوار به نظر میرسد. لهجه و اصطلاحات دروازی از خالصترین، و نابترین واژهایست که در پارسی دری قدیم استفاده شده اند.
لروم
قریه لروم فصل بهارش مزه دارد
آن ققبه کبک کوهسارش مزه دار
هر سو ببینید زمینهای نو کارش
مشتک سپار به دست دهقان مزه دارد
با جمله رفیقان رویم سوی گردنگه
نوای بلبل ز چشمه سارش مزه دارد
با تونک آن باید برویم سیر و چکر
ز هر لب باغ صدای هدهد مزه دارد
هر جا میروی صفات سرسبزی لروم است
چکری و تاران در زیر دندان مزه دارد
آمزدره اش پر از نوای بلبل مست
نگاه به آهوی خوش چشمانش مزه دارد
با سوی مرادها بروید دیدن گلها
سیر گل و لاله و ارغوانش مزه دارد
هرچند شود تعریف در وصف لروم جان
کم گفته شده خیر است بازهم مزه دارد
با آمو رویم سیر جوانان شناور
ماهی صفتان غوطه زنندان مزه دارد
.دانشیار کرد تعریف قریه لروم را
آب خینگ درهاش بیشتر ز شربت مزه دارد
معنی بعضی از واژههای مخصوص درواز در این شعر:
ققبه: نوای کبک را گویند
مشتک: چوبی اسپار قلبه که دهقان حین قلبه از آن استفاده میکند
گردنگه: نام یک جا در قریه لروم
تونک: نام یک محل در قریه لروم
چکری: رواش
تاران: نوع علف
آمزدره / آمذدره: نام جا
خینگ دره: نام یک جا در قریه لروم